Heeft u al een testament opgesteld, maar is dat langer geleden? Dan kan het zijn dat uw testament verouderd is.  Laat uw testament kosteloos en vrijblijvend checken door een van onze (kandidaat-)notarissen. Zo weet u zeker dat uw testament werkt zoals zou moeten.

Veel mensen denken dat door het wettelijke erfrecht of het opstellen van een langstlevende testament al het vermogen bij de langstlevende zit, en dat er dan geen erfbelasting betaald hoeft te worden over de erfdelen van de kinderen.
Toch is dat wel zo. 

Een voorbeeld

Stel een man en een vrouw hebben 2 kinderen. De man overlijdt. Hun eigendommen (huis, spaargeld, auto) hebben een waarde van € 300.000,00. De helft van dit bedrag is van de vrouw vanwege de gemeenschap van goederen. De andere helft € 150.000,00 is de erfenis.

Elk kind en moeder, heeft recht op € 50.000,00.

Volgens het wettelijk erfrecht of een bepaald soort testament (wettelijke verdeling of ouderlijke boedelverdelingtestament) krijgen de kinderen ieder deze € 50.000,00 als een vordering op de langstlevende (terwijl de langstlevende eigenaar wordt van alle goederen).

Volgens een ander soort testament, een vruchtgebruiktestament, krijgen de kinderen ieder deze € 50.000,00 als een stukje eigendom in de woning en goederen (met bijbehorende zeggenschap.) Aan een vruchtgebruik testament kleven, naast zeggenschap van de kinderen over alle goederen, ook nog meer nadelen, o.a. inkomstenbelasting van de kinderen en overblijvende ouder.

Terug naar het voorbeeld

Moeder heeft een vrijstelling van ruim € 800.000,00 dus betaalt geen belasting. De kinderen hebben een vrijstelling van ruim € 26.000,00. Over het verschil, dus € 50.000,00 minus € 26.000,00 wordt 10 % belasting betaald

(€ 2400,00 per kind dus). Echter er is nog wel een aftrek al naar gelang de leeftijd van moeder, op het moment van overlijden van vader.

Erven de kinderen meer dan € 158.000,00 dan betalen ze over dat bedrag 20 % belasting.

Het klinkt voor veel mensen vreemd, ofwel de kinderen krijgen niets, hooguit op papier en toch moet er belasting worden betaald. Toch is dat zo, kortom:

De belasting wordt geheven over het gedeelte dat voor de kinderen is uitgerekend en niet eens dus wat zij echt krijgen, want ze krijgen immers eerst niets feitelijks. Let op: het is belasting van de kinderen, maar de langstlevende betaalt deze ! Dat kan vervelend zijn als er alleen onroerend goed is en er geen of weinig geld op de bank is.

Langstlevende testament

Een langstlevende testament is een testament waarin geregeld wordt dat de langstlevende partner met de kinderen erfgenaam zijn. Het belangrijkste gevolg is dat de kinderen een niet-opeisbare vordering krijgen bij het overlijden van de eerste ouder. Om enige flexibiliteit ten aanzien van de erfbelasting te creëren, wordt tegenwoordig vaak een opvullegaat opgenomen. Hiermee verkleint de langstlevende ouder de erfdelen van de kinderen, en hoeft er minder of geen erfbelasting betaald te worden.

Wanneer is de vordering van de kinderen opeisbaar?

• op het moment dat de langstlevende ouder komt te overlijden;
• bij faillissement/schuldsanering van de langstlevende ouder;
• als de langstlevende gaat trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaat;
• als de langstlevende ouder wordt opgenomen in een zorginstelling waarbij een maandelijkse eigen bijdrage op grond van het vermogen van de langstlevende ouder verschuldigd is.

Combinatie-testament

Het is ook mogelijk een ander testament te maken, namelijk een combinatie-testament, waarbij de langstlevende voldoende vrijheid heeft vlak na het overlijden te kiezen uit verschillende financiële en persoonlijke constructies.

Wat houdt een combinatie-testament in ?

Een combinatie-testament houdt in dat de langstlevende, al naar gelang de situatie alsdan, vlak na het eerste overlijden kan kiezen uit:

• Wettelijke verdeling: de langstlevende wordt eigenaar van alles, en kan daarmee alleen verkopen, en alles opmaken. De kinderen krijgen een vordering op de langstlevende. Deze vordering is in principe pas opeisbaar bij overlijden van de langstlevende en een aantal andere in het testament genoemde gevallen, zie voor voorbeelden onder het kopje “langstlevende testament”.
• Erfbelasting besparen door rente op de erfdelen van de kinderen te zetten, ofwel men kweekt meer schulden op papier, zodat er bij het tweede overlijden minder vermogen is.
• Vruchtgebruik-testament: de kinderen worden mede-eigenaar van de woning.

Voordeel is dat na het eerste overlijden een woning (zonder overdrachtsbelasting) op naam van de kinderen kan worden gezet. Nadelen zijn wel: de kinderen zijn mede-eigenaar dus beslissen mee;  

Er is geen combinatie-testament, alleen een vruchtgebruik-testament

Meestal zijn dit wat “verouderde testamenten”, danwel is het destijds een bewuste keuze geweest dat de kinderen (mede-)eigenaar worden van de erfenis.

Er zijn dus mensen die alleen een vruchtgebruik-testament hebben (dus geen combinatie-testament). Velen willen deze zo wie zo wijzigen, met name omdat:

• De kinderen mede-eigenaar zijn en mee moeten werken bij verkoop van de woning en vlak na het overlijden om de bankrekening op naam te krijgen
• De kinderen bij een vruchtgebruik-testament over een gedeelte van de woning in box 3 jaarlijks belasting betalen, zoals hierboven is vermeld
• De hypotheekrenteaftrek bij de langstlevende ouder niet automatisch is, maar bij aparte akte bij de notaris geregeld moet worden
  

Het is zaak uw huidige testamenten en uw persoonlijke en financiële situatie te bespreken met een notaris en advies te vragen.

Uit elkaar of gescheiden: testament opstellen?

Als u met uw ex een testament heeft opgesteld, is dit niet automatisch van de baan door echtscheiding ! Ofwel uw ex kan nog steeds voordeel hebben uit uw oude testament: laat uw oude testament even bekijken door de notaris.
Zo kan er sprake zijn van wettelijk vruchtgenot over de erfenis van uw minderjarige kinderen, waarbij uw ex-partner recht heeft op de opbrengsten uit het vermogen van uw minderjarige kind (denk daarbij aan rente, dividend of huurinkomsten). U kunt dit uitsluiten bij testament.

Bewindvoerder/executeursbenoeming

Als uw minderjarige kinderen van u erven, kunnen zij dit niet zelf regelen omdat zij minderjarig zijn. Uw ex komt dus weer in beeld, om zowel uw erfenis te regelen (verkoop woning, opruimen goederen, en zelfs dus ook uw uitvaart) als het beheren van de erfenis die aan de kinderen toekomt. U kunt dit uitsluiten bij testament, en bijvoorbeeld een vriend, familielid of een notaris aanwijzen.

Uw ex erft via de achterdeur !

Als uw kind van u geërfd heeft, en uw kind komt te overlijden, dan komt uw erfenis (geheel of deels) via uw overleden kind, weer terecht bij uw ex. U kunt dit uitsluiten bij testament, en bijvoorbeeld bepalen dat overgebleven broer/zus van uw kind, danwel uw familie dan erft, en niet uw ex. Heeft uw kind een kind, of echtgenoot of een partner, dan komt uw erfenis vaak niet via de achterdeur bij uw ex terecht.